Okunoonyola ku Nzikiriza y'Obulamu ey'Ekiseera
Nzikiriza y'obulamu ey'ekiseera y'emu ku ngeri ez'enjawulo ez'okukuuma ab'omu maka go n'okubasobozesa okufuna obuyambi bw'ensimbi mu kiseera ky'okufa kw'omuntu. Eno nzikiriza ekola ng'endagaano wakati w'omuntu ne kampuni y'obwesigwa, gye bayita insurer. Omuntu asasula ssente buli mwezi oba buli mwaka, ate insurer n'esuubiza okusasula ssente nnyingi ennyo eri ab'omu maka g'omuntu oyo singa afa mu kiseera ekigere.
Eky’okulabirako, omuntu ayinza okufuna nzikiriza y’obulamu ey’emyaka 20 n’ensasula ya ssente obukadde 500. Bw’aba ng’asasula ssente 100,000 buli mwezi okumala emyaka 20 naye n’afa mu mwaka ogw’okumi n’omwenda, ab’omu maka ge bajja kufuna ssente obukadde 500. Naye singa amala emyaka 20 nga mulamu, nzikiriza ejja kuggwaako nga tewali ssente zisasulwa.
Lwaki abantu bafuna nzikiriza y’obulamu ey’ekiseera?
Waliwo ensonga nnyingi lwaki abantu bafuna nzikiriza y’obulamu ey’ekiseera:
-
Kukuuma ab’omu maka: Kino ky’ekigendererwa ekisinga obukulu. Ssente ezisasulwa ziyamba ab’omu maka okweyimirizaawo oluvannyuma lw’okufa kw’omuntu avunaanyizibwa ku by’ensimbi.
-
Kusasula amabanja: Ssente ezisasulwa ziyinza okukozesebwa okusasula amabanja ag’omuntu afudde, ng’amabanja g’ennyumba.
-
Kugabirira okusoma kw’abaana: Ssente ziyinza okukozesebwa okusasula fees z’amasomero n’ettendekero ly’abaana.
-
Kusasula ebisale by’okuziika: Okuziika kutwala ssente nnyingi, naye ssente eziva mu nzikiriza ziyinza okuyamba okusasula ebisale bino.
-
Kusigaza embeera y’obulamu: Ab’omu maka bayinza okukozesa ssente zino okusobola okubeera mu mbeera y’obulamu gye baali basuubidde.
Nzikiriza y’obulamu ey’ekiseera enjawulo etya ku nzikiriza endala?
Nzikiriza y’obulamu ey’ekiseera eyawukana ku nzikiriza endala mu ngeri nnyingi:
-
Ebiseera: Nzikiriza y’obulamu ey’ekiseera ekola okumala ekiseera ekigere, ng’emyaka 10, 20, oba 30. Nzikiriza endala ziyinza okukola obulamu bwonna.
-
Ensasula: Ensasula ya nzikiriza y’obulamu ey’ekiseera bulijjo eba ntono okusinga ey’enzikiriza endala.
-
Eby’ensimbi: Nzikiriza y’obulamu ey’ekiseera tesasula ssente zonna okuggyako ng’omuntu afudde mu kiseera ekigere. Enzikiriza endala ziyinza okubaamu ebitundu by’eby’ensimbi.
-
Okwebaza: Nzikiriza y’obulamu ey’ekiseera nyangu okutegeera era tekkiriza kukyuusa.
-
Okufuna: Abantu abasinga basobola okufuna nzikiriza y’obulamu ey’ekiseera kubanga tetaagisa kukebera bulamu nnyo.
Ani asaanidde okufuna nzikiriza y’obulamu ey’ekiseera?
Nzikiriza y’obulamu ey’ekiseera esaanira abantu abenjawulo, ng’abo:
-
Abazadde ab’abaana abato: Basobola okukakasa nti abaana baabwe bajja kufuna obuyambi bw’ensimbi singa bafa ng’abaana bakyali bato.
-
Abantu abalinawo amabanja mangi: Nzikiriza esobola okuyamba okusasula amabanja g’ennyumba oba amabanja amalala.
-
Abantu abavunaanyizibwa ku by’ensimbi mu maka: Bano basobola okukakasa nti ab’omu maka gaabwe bajja kuba bulungi mu by’ensimbi singa bafa.
-
Bannannyini bizinensi: Basobola okukozesa nzikiriza okukuuma bizinensi zaabwe n’abakozi baabwe.
-
Abantu abeetaaga okukuuma ab’omu maka gaabwe okumala ekiseera ekigere: Ng’okutuusa abaana lwe balikulira oba amabanja lwe galisasulwa.
Ssente z’ensasula za nzikiriza y’obulamu ey’ekiseera zikwatibwako ki?
Waliwo ebintu bingi ebiyinza okukosa ssente z’ensasula za nzikiriza y’obulamu ey’ekiseera:
-
Emyaka: Abantu abakulu basasula ssente nnyingi okusinga abato.
-
Obulamu: Abantu abalina obulamu obulungi basasula ssente ntono okusinga abalina ebizibu by’obulamu.
-
Okufuuweeta: Abafuuweeta basasula ssente nnyingi okusinga abatafuuweeta.
-
Omulimu: Emirimu egimu giba gya bulabe nnyo era giyinza okwongera ku ssente z’ensasula.
-
Ssente ezisasulwa: Okwagala ssente nnyingi ezisasulwa kiyinza okwongeza ku ssente z’ensasula.
-
Ebiseera: Nzikiriza ey’ekiseera ekiwanvu esasula ssente nnyingi okusinga ey’ekiseera ekimpi.
Kampuni | Ebiseera | Ssente ezisasulwa | Ensasula ey’omwezi |
---|---|---|---|
Jubilee Insurance | Emyaka 20 | Obukadde 500 | 100,000 |
UAP Old Mutual | Emyaka 15 | Obukadde 300 | 80,000 |
Liberty Life Assurance | Emyaka 25 | Obukadde 750 | 150,000 |
Ssente, emiwendo, oba ebigeraageranyizibwa ebyogeddwako mu lupapula luno bisinziira ku bumanyirivu obusembayo naye biyinza okukyuka. Kirungi okukola okunoonyereza kwo ng’tonnakoze kusalawo kwa nsimbi.
Nzikiriza y’obulamu ey’ekiseera y’engeri ennungi ey’okukuuma ab’omu maka go mu by’ensimbi. Ekola nnyo eri abantu abeetaaga okukuumibwa okw’ekiseera ekigere era abasobola okusasula ensasula buli mwezi. Naye, ng’ensalawo yonna ey’ensimbi, kikulu okunoonyereza n’okulowooza ku mbeera yo ng’tonnasalawo kufuna nzikiriza y’obulamu ey’ekiseera.